Vejetatif Çoğaltma Nedir? Nasıl Yapılır?

Vejetatif Çoğaltma Yöntemleri

Vejeratif çoğaltma tekniği süs bitkilerinde tercih edilen bir üretim tekniğidir. Vejeratif çoğaltma tekniği; köksürgünü, yaprak, dal, yumru, rizom vb vejeratif bitki kısımlarından alınan parçalardan üretilme şeklidir. Vejeratif çoğaltma yönteminin 4 farklı türü vardır. Çelik, Aşı, Daldırma ve Rizom, stolon, soğan gibi diğer çoğaltma yöntemidir.

Çelikle Çoğaltma

Çelikle çoğaltma tekniği üretilecek bitkiden alınan ve çelik adı verilen bir gövde, kök veya yaprak parçası ile yeni bir bitki oluşturma tekniğidir. Bu yöntemle çoğaltma çok çeşitli iğne yapraklı, yapraklı, herdem yeşil ve yaprağını döken süs bitkilerinde seralara sahip fidanlıklarda yıl boyu devam eder. Özellikle herdem yeşil ve yarı yeşil yapraklı türlerin hemen hemen hepsinde tohumla çoğaltma zaman aldığı ve buna rağmen istenilen nitelikler genellikle sağlanamadığı için bu türler çelikle çoğaltılırlar. Çelikle çoğaltma yöntemleri çok çeşitlidir. Bunlar: gövde, kök ve yaprak çelikleridir.

Daldırma ile çoğaltma

Çelikleri kolaylıkla köklenemeyen bitkilerde ve küçük çaplı üretimlerde bitkinin herhangi bir dalının ana gövdeden ayrılmadan toprak içinde köklendirilmesine “daldırma ile üretim” denir. Daldırma yapılacak bitkinin dalları esnek ve kıvrılabilir nitelikte olmalıdır, iyi bir kök oluşumu için sürekli neme, iyi bir havalanmaya ve köklenme bölgesinde bitki türüne göre değişen optimum sıcaklık seviyesine ihtiyaç vardır. Adi daldırmada gövdenin alt kısmındaki bir dal yay şeklinde kıvrılarak toprağa gömülür ve ucu topraktan çıkarılır. Bu tip daldırma daha çok dış mekan bitkileri için söz konusudur. Daha önce, toprak içinde kalacak olan bir gözün hemen altından bir çentik açmak suretiyle köklenme teşvik edilir. Ayrıca, dalın gövdeye kadar olan bütün gözleri köreltilir. Açılan çentikten köklenme olduğunda, kesilerek ana bitkiden ayrılan köklü çelik ayrı bir yere dikilir. Uzun sürgünlere sahip bitkilerde sürgün birkaç kez toprağa kavisli olarak daldılırsa buna “yılankavi daldırma” denir. Adi daldırma uygulanacak bitkilere örnek olarak Zakkum (Nerium oleander), Altın çanak (J’brsythia intermedia), Leylak (Syringa vulgaris), bitkileri verilebilir

Ayırma ile çoğaltma

Bu yöntem genellikle küçük çaplı üretimlerde kullanılır. Kökleri kazık kök yapısında olmayan, birden fazla sürgün oluşturan iç ve dış mekan süs bitkileri bu yöntemle üretilebilir. Ayırma için en uygun zaman ilkbahar ve sonbahar aylarıdır. Bu zamanlarda bitki, tüm kök kitlesiyle birlikte saksıdan veya topraktan çıkarılır. Kök kitlesine hafifçe vurularak kök etrafındaki toprağın dökülmesi sağlanır.

Aşı ile Çoğaltma

Aşı ile çoğaltma tekniği çoğaltılması istenilen bitkinin bir parçasını anaç olarak kullanacağımız başka bir bitki ile kaynaştırarak tek bir bitki olarak geliştirme tekniğidir. Bitkinin toprak üstü kısmını yani gövde ve dalları oluşturacak kısma kalem veya göz denir. Bunlardan kalem üzerinde birkaç uyur göz bulunan dal parçasıdır. Bu parçanın göz olarak alınması halinde tek bir gözden oluşan bir parça söz konusudur. Yeni bitkinin kök kısmını oluşturacak olan aşı kısmına ise anaç denir. Aşılama yöntemleri kalem aşıları ve göz aşılarıdır. Türlere göre aşılamada başarı alanları çok farklılık gösterir. Üzerinde birkaç tomurcuk bulunan ve kalem adı verilen bir parçanın kullanılarak yapılan aşı çeşidine kalem aşıları denir. Kalem aşıları daha çok iğne yapraklı bitkilerde değerli varyetelerin çoğaltılmasında kullanılır. Bir çok kalem aşısı metodu vardır. Üzerinde bir göz veya tomurcuk bulunan küçük bir kabuk parçasından alınan bir kalem kullanılarak yapılan aşılama yöntemine göz aşısı denir. Bu yöntemle bir bireyden çok sayıda göz alma olanağı vardır. Bu nedenle göz aşısı metodu
kıymetli bitkilerin ve güllerin üretilmesinde ekonomik ve amatör yetiştiricilerinde kolaylıkla uygulanabileceği aşı yöntemidir. Kaynak >> Çelikle Üretime Teknikleri