Palmiye ağacının kaç çeşidi var?

Türkiye’de ve Dünya’da en sevilen ağaçlar arasında yer alan Palmiye ağacı önemli bir bitki türüdür. Bu ağaç özellikle denize kıyısı olan ülkelerde yetişmeyi sever. Dünyada yaklaşık olarak 3000 (üçbin) civarında palmiye ağaç çeşidi olduğu söylenmektedir. Palmiye ağaçları Türkiye’de özellikle kıyı şeridinde turizm bölgelerinde çok fazla görülür. Palmiye yol kenarlarında, bahçelerde, işyerive otel önlerinde tercih edilmektedir. Evde yetiştilen palmiyelerde çok sevilir.

Bazı palmiye ağaçları bodur, bazıları saksıda yine bazıları ise 5 ile 50 metre arasında uzayabilmektedir. Palmiye çeşitlerini ve en çok kullanılan palmiye türleri aşağıdaki gibidir;

• Areca Palmiye Ağacı

Asya’nın güneyi, doğu Hindistan, Malezya Takımadaları, Yeni Gine ve Avustralya’da doğal olarak yetişmektedir. 10 ile 30 m boylanabilen bir bitkidir. Gövde kalınlığı 5 ile 12,5 cm çapındadır. Yaprakların oluşturduğu taç küçük yapılıdır. Yapraklar dik gelişir. Yaprak büyüklüğü 90 ile 200 cm olabilir. Tüysü bileşik yapıdadır. Yaprağı oluşturan yaprakcıklar büyük ve uç kısımları düzensiz dişlidir. Çiçekler tek eşeylidir ve salkım şeklindedir. Dişi çiçekler erkek çiçeklerden daha küçük, beyaz renkte ve kokuludur.

• Arecastrum (Kraliçe) Palmiye Ağacı

Bu tür güney Amerika kökenlidir. Gövdesi 20 ile 30 cm çapındadır. Gövde üzerinde birkaç yaprak tacı oluşturur. Gövdenin aşağı kısımlarda ise yaprak saplarının dip kısımları bulunur. Yumuşak ve eğilebilir yaprakcıklar 35-45 cm uzunluğundadır. Yaprakcıkların genişliği 2,5 cm’dir. Yaprak sapı 90 ile 100 cm uzunluğundadır. Çiçek salkımı 69-90 cm büyüklüğünde olup yapraklar arasından çıkar. Bu tür dekoratif olması nedeniyle kraliçe palmiye olarak adlandırılır. Bu palmiye türü için minimum sıcaklık 18 0C olmalıdır.

• Caryota L. (Yüzgeç Palmiye) Ağacı

Tropik Asya, Malezya, Endonezya, Yeni Gine ve tropik Avustralya’da 10 ile 12 türü bulunmaktadır; Caryota Mitis Palmiye: Anavatanı Endonezya’dır. Yavaş büyüyen bir türdür. Yapraklar kalın gövde üzerinde yoğun salkımlar hâlindedir. Bileşik yaprağı oluşturan koyu yeşil yaprakcıklar balık yüzgecine benzer. Yapraklarının şekli nedeniyle iç mekanlarda kullanılan bu tür, bol ışık alan yerlerde yetiştirilmelidir. Işık yoğunluğu düştüğü durumlarda yaprak uçları kahverengileşir. Caryota Urens Palmiye: Tropik Asya kökenli bir bitkidir. 25 ile 30 m boylanabilir. Yaprakları 6 m uzunluğundadır. Çiçek salkımları yoğun guruplar hâlindedir. Tohumdan üretilir. Çimlenme sıcaklığı 290C’dir. Bu türün ilk yaprakları iki parçaladır. Caryota Ochlandra Palmiye: Yaprakları diğer palmiye türlerine göre daha açık renklidir. Dış ve iç mekanlarda kullanılır. Nemli ve ışıklı ortamları sever. Gölge bitki gelişimini olumsuz etkiler. Minimum sıcaklık 13 ile 180C arasında olmalıdı.

Palmiyeler bilhassa tropik ve subtropik bölgelerde yaygın olarak bulunan bir bitki türüdür. Arakasea (Arecaceae) ailesinden ağaçsı gövdeye sahip tek çenekli (monokotilodon) bitkiler olan palmiyeler, karakteristik görünüşleri nedeni ile genelde dıştan bakmakla tanınırlar. Bitki sınıflandırmasında Carl Von Linnaeus, zarif görünümleri ile palmiyeleri,
bitkiler arasında “Prenses” olarak adlandırmıştır. Genelde tropik ve subtropik iklim bölgelerinde yaşayan bu bitkiler, birkaç santim yükseklikten 60 metre yüksekliğe kadar değişik boyda olabilirler. Yeryüzünde 3000 dolayında palmiye türü olduğu kabul edilmektedir.

• Chamaedorea Willd-Dağ (bambu) Palmiye Ağacı

Orta ve güney Amerika ile Guetamala kökenli bir türdür. Bitki gövdeleri sık çalılık oluşturacak şekildedir. Gövde sayısı 5-15 arasında değişir. Gövde 3 metre kadar boylanabilir. Gövde kamış benzeri olup boğumlar belirgin halkalar şeklindedir. Yapraklar açık yeşil renkte ve bileşik yapıdadır. Yaprak boyu 70 ile 250 cm uzunluğunda olabilir. Çiçekler tacın alt kısmında olur. Çiçekler oldukça gösterişlidir ve kırmızımsı portakal rengindedir. Bu palmiye türü yavaş büyür. Tohum ve ayırma yöntemiyle çoğaltılır. Meyveleri küçüktür ve olgunlaştığında siyah renk alır. Önemli çeşitleri C.erresti, C.elegans, C.erumpens’dir.

• Howea Forsterıana Becc.-Kentia Palmiye Ağacı

Anavatanı Avustralya’nın doğusundaki Lord Howe adalarıdır. Adını bu adadan alır. İki türü bulunmaktadır. Bunlar H.forsteriana ve H.belmoreana’dır. Boyları 9 ile 20 metre, gövde çapı ise 20 cm’dir. Gövde dökülen yaprakların izleri ile
çepezevre sarılıdır. Tepede bulunan tacı oluşturan yapraklar bileşik yapraktır. Yapraklar bitki yaşlandıkça daha büyük olarak gelişir. Bitki üzerinde karşılıklı çıkan yapraklar çok düzenlidir. Yaprak sapları incedir. Bileşik yaprağı oluşturan yaprakcıklar ince uzun mızrak şeklinde çok düzenli ve aşağı doğru sarkıktır. Çiçek salkımları karşılıklı yaprakların taban
kısımlarının arasından gelişir ve sadece bitki tacının alt kısmında bulunur.

• Phoenix Canariensis Palmiye Ağacı

Anavatanı Kanarya adalarıdır. Afrika, Madagaskar, Orta Asya, Hindistan, Pakistan, Tayland ve Filipinler’e kadar uzanan bir alanda yetişmektedir. Bu tür 9 ile 20 m boyunda, 60 ile 150 cm çapında gövdeye sahiptir. Gövde üzeri yaprak dip kısımları ile çevrilidir. Bitkinin yaşlanan yaprakları aşağı doğru sarkmaktadır. Yapraklar bileşik yaprak şeklinde olup 5 ile 7 m uzayabilmektedir. Yaprakları oluşturan yaprakcıklar 30 ile 40 cm uzunluğunda ve 2,5 ile 5 cm genişliğindedir. Yaprakcıklar sivri ve serttir. Açık grimsi yeşil renge sahiptir.

• Cycas Palmiye Ağacı

Çycas, oldukça değerli, tek kozalaklı bir tropikal palmiye türüdür Çycas’ın çoğu türü salon bitkisi olarak kullanılabilecek ölçülerdedir. Uygun ortamda uzun ömürlüdür ve büyüme hızı çok yavaştır (yılda 2 cm kadar). Susuzluğa ve kuraklığa dayanıklı bir bitki değildir. Bitkinin erkeği ve dişisi bulunmaktadır. Erkeğin kozalağı daha ince uzun, dişinin kozalağı ise yuvarlak ve tohumludur. Cycas palmiyesi, bir salon bitkisi olarak kullanıldığı gibi bir çeşit un üretiminde de kullanılmaktadır. Ancak işlenmemiş unu, yaprakları ve etli tohumları fazla yenildiğinde zehirlidir. Doğal olarak yetiştiği yerler Güneydoğu Asya, Güney Çin, Malezya, Avustralya, Okyanusya, Japonya, Afrika ve Madagaskar’dır.

• Chamaerops (Bodur Palmiye) Ağacı

Vatanı, Akdeniz ülkelerinden olan İtalya, İspanya, Sicilya, Cezayir ve Fas’tır. Avrupa’nın tek yerli palmiye türüdür. Boyu 2 ile2,5 metre arasında bulunmaktadır. Yelpaze şeklindeki yaprakları uzun saplar üzerinde bulunmaktadır. Gövde dikenli olup 12 ile 15 adet bölümden ibarettir. Genç bitkinin çiçekleri sarıdır ve sık başçıklar hâlindedir. Bu palmiye Tranchycarpus fortunei (kendir palmiyesi) ile görünüş ve boy bakımından benzediği için karıştırılmaktadır. Bodur palmiyenin yaprak sapları dişli ve dikenli olmasına rağmen kendir palmiyesinin yaprak sapları dikensizdir ilkbahar ve yaz başlarında çiçek açar. Oldukça süslü bir bahçe bitkisidir.