Çiçeğin kısımları ve görevleri nelerdir?

Çiçeğin kısımları ve görevleri nelerdir?

Çiçeğin görevi ve özellikleri nelerdir? Bir bitkide çiçeğin görevi nedir? Çiçek kaç bölümden oluşur? Çiçeğin yapısı nedir? bu yazımızda sizlere bu konularda bilgiler sunacağız. Çiçekler, tohumlu bitkilerin üreme organı olarak bilinir. Tohumlu bitkilerde eşeyli üremeye yarayan ve bu iş için uygun şekilde metamorfoz geçirmiş yaprakları taşıyan kısasürgün ve büyümesi sınırlandırılmış yan dallar çiçek olarak isimlendirilmektedir. Bu arada çiçek taşıyan bitkilere anofit yani “çiçekli bitki” veya spermatofit “tohumlu bitkiler” diye adlandırılır.

Çiçeklerin Yapısı; Genellikle kapalı tohumlu bitkilerde çiçek, gövde üzerinde kısa veya uzun bir çiçek sapının (pedisel) ucunda yer alır. Çiçeğin diğer organları bu sap üzerinde az çok genişlemiş bir reseptakulum (çiçek tablasına), talamus veya torus adı verilen yapıya bağlı gelişir. Tipik bir angiosperm çiçeğinde, iç içe daireler oluşturacak şekilde yerleşen organlar, dıştan içe doğru şu şekilde sıramak doğru olacaktır: En dışta iki daire periant (çiçek örtüsü). İçte 3. daire andrekeum (erkek organlar topluluğu). En içteki 4. dairede ise ginekeum (dişi organlar topluluğu)bulunur.

Çiçeğin kısımları ve görevleri nelerdir

Periant (Çiçek Örtüsü)

Üreme organlarını koruyan en dıştaki iki halkada yerleşmiş,genelde iki farklı tipte (bazı bitki gruplarında ise tek tip) olanörtü yapraklarına periant denir. Eğer periant tek tip örtü yaprakları veya yaprağı içeriyorsa perigon adını almaktadır. Perigonun her bir örtü yaprağına tepal adı verilir. Monokotil soğanlı bitkilerin çoğunda perigon bulunur. Periantı oluşturan örtü yaprakları birbirinden farklı ise dıştakiörtüye kaliks, içteki örtü yapraklarına korolla adı verilir. Kaliksi oluşturan her bir örtü yaprağına sepal (çanak yaprak), korollayı oluşturan her bir örtü yaprağına ise petal (taçyaprak) adı verilir.

Andrekeum (Erkek organlar topluluğu)

Çiçek tablası (reseptakulum) üzerinde üçüncü halkadaandrekeum denilen stamenlerin (erkek organ) oluşturduğutopluluk yerleşmiştir. Sayıları bitki türüne göre değişen stamenler halkasal veyaspiral olarak sıralanabilirler. Bir stamen, flament (sapçık) veanter (başçık) kısımlarından oluşur. Her anter, konnektif doku ile birbiriyle kaynaşmış iki teka ve her teka da iki polenkesesi içerir.

Anterlerin filamente bağlanışı ve açılışı; Anter ile filamentin üç farklı bağlanış şekli gösterdiği tespit edilmiştir.

  • Bazifiks: filamentlerin anterin taban kısmındanbağlanmasıdır.
  • Dorsofiks: filamentler anterin sırt kısmından bağlanır.
  • Versatil: filamentler anterin orta kısmından bağlanır veanter serbestçe hareket eder.

Stamen Tipleri; Stamenler yalnız filamentlerinden birleşmiş, anterleri serbestise “adelf”, anterleri birleşmiş filamentleri ayrı ise “singenesis” olarak adlandırılır.

Adelf Stamenler

  • Monadelf Stamen: Bütün filamentleri tek bir demetoluşturacak şekilde birleşmiş, anterleri serbest olanstamenlerdir. Mesela; Lupinus (Acı bakla), Anthyllisvulneraria.
  • Diadelf Stamen: Filamentler iki demet halinde birleşmiş,anterler serbesttir. Mesela; Vicia sativa (fiğ), Vicia faba (Bakla)
  • Poliadelf Stamen: Stamenlerin filamentleri ikiden fazlademet yapacak şekilde birleşmiş olup anterler serbesttir. Mesela; Ricinus communis (Hint yağı), Citrus limon (Limon)
  • Singenesis Stamen: Anterler bir demet yada tüpoluşturacak şekilde birleşmiş filamentler serbesttir. Mesela; Calendula

Ginekeum (Dişi Organlar Topluluğu)
Çiçek tablasının en iç dairesine yerleşmiş pistil (dişiorgan)’lerin oluşturduğu yapıya ginekeum denir. Pistillerinher biri karpel (meyve yaprağı) adı verilen bir veya birkaçmetamorfize olmuş yapraktan oluşur.
Stigma (tepecik): Pistilin başkısmı olup polen tanelerinitutmak için özelleşmiştir. Stilus (boyucuk): Pistilin stigmaile ovaryum arasında uzananince-uzun borumsu kısmınadenir. Stilus genellikle silindirikbir uzantı halinde üzerinden yükselir. Ovaryum (Yumurtalık): Pistilin tabana yerleşmiş olan üzerindestigma ve stilusu taşıyan tek veya çok karpelli, bir veya çoklokuslu (odacıklı) içinde tohum taslağı ya da taslaklarınıtaşıyan kısmıdır. Devamı için Çiçek Yapısı >>

Bir yanıt yazın