Yeşil içinde bir cennet Cumalıkızık

Cumalıkızık, Osmanlı dönemi konut dokusunu günümüze kadar koruyan bir köydür. Osmanlı dönemi sivil mimarisini günümüze taşıyan Cumalıkızık Evleri, koruma altına alınmıştır. Bursa’nın doğusunda yer alır. Günümüzde ilin Yıldırım İlçesinin bir köyü konumundadır. Çatılarda herhangi bir tavan oluşturulmamıştır. Bu nedenle kirişler, dikmeler ve çapraz çatkılar aşağıdan bakılınca görülür. Çatının üzeri alaturka kiremitlerle kaplıdır. Çatılar genellikle dört meyilli, bazen iki meyillidir.

Cumalıkızık Nerededir?

Bursa yakınlarında kurulan Osmanlı Beyliği kuruluşundan kısa zaman sonra bölgeye hakim olmayı başarmış, 1326 yılında Bursa’yı, 1331 yılında İznik’i fethederek yörede varlığını kesin olarak kabul ettirmiştir. Böylece Osmanlı
halkının bu topraklara yerleşerek kentler ve köyler oluşturması sağlanmıştır.

Cumalıkızık hakkında kısa bilgiler

Cumalıkızık Uludağ’ın kuzeyindeki dik etekler ile vadilerin arasında sıkışıp kalan yöre köylerine bu konumlarından dolayı “Kızık” adı verilmiştir. Köylerin birbirlerinden ayrılması için de dereye yakın olanına “Derekızık”, fidye verene “Fidyekızık” ve Kızık köylerinden topluca gidilerek cuma namazı kılınan köye de “Cumalıkızık” adları verilmiştir. 700 yıllık geçmişi olan Cumalıkızık, kızık köyleri içinde en iyi korunan ve en orijinal kalanıdır. Ünlü Cumalıkızık evleri sanki birer zaman makinasıdır ve içine giren herkesi yüzyıllar ötesine yolculuklara götürür.

Kuruluş yıllarında orta mahallede birkaç hane iken büyüyen köye gerek duyuldukça yeni evler, sokaklar, çeşmeler yapılmıştır. Bu nedenle köyün oluşmasında hiçbir zaman belli bir plan göz önünde bulundurulmamıştır. Köyün ana caddesi yoktur. Birbirini gönyeli kesen sokaklara rastlanmaz. Evler topoğrafyaya uygun, birbirini rahatsız etmeyecek şekilde yerleştirilmiştir.
Sokakların görevi zamanla yapılan evlerin diğer sokak ve evlere ilişkisini sağlamaktır.

Cumalıkızık Evleri Nasıl Yapılmıştır?

Cumalıkızık evleri moloz taş, ağaç ve kerpiçten yapılmıştır. İki ya da üç katlıdır. Üst katlardaki pencereler kafesli ve ya cumbalıdır. Evler sarı, beyaz, mavi, mor renklere boyalıdır. Çivit mavi Bursa’ya özel bir renktir ve karakteristik duruşunu hemen hissettirir. Cumalıkızık evlerinde genelde iki türlü plan uygulanmıştır.
Birincisinde etrafı moloz taşlarla yüksek şekilde örülmüş bir duvarla çevrili dış avlu vardır. Buradan eve giriş kapısına ve hayat kısmına geçilir. İkinci tip evlerde ise dış avlu yoktur. Sokaktan kapı yardımıyla doğrudan hayat kısmına girilir. Hayat bölümünden iç avluya, ahıra, depolara ve merdivenlere geçilir.
Evlerin ana giriş kapıları çift kanatlıdır. Genellikle ceviz ağacından yapılan bu kanatlar dövme demir kuşaklar ve iri başlı çivilerle bağlanmıştır. Bu kapı
kulpları ve tokmakta dövme demirdendir